Mimarlar ve Mühendisler odası tarafından aylık olarak yayınlanan Teknoloji dergisi Nisan ayı ile Yapay Zekanın hayatımızdaki yerine ve son yıllarda bu alanda yapılan çalışmalara değiniyor. Derginin giriş yazısında MMG Genel Başkanı Osman BALTA Yapay Zeka hakkında bilgiler veriyor. İşte o yazı:
Teknolojik gelişmeleri, değişim ve dönüşümü modern dünyanın temel parolası olarak gören Mimar ve Mühendis Dergimiz bu sayısını Yapay Zekâ konusuna ayırdı.
Günümüzde hemen her ortamda yapay zekâ, dijital dönüşüm, endüstri 4.0, akıllı fabrikalar, insansız sistemler, otonom robotlar gibi konular sürekli tartışılmakta ve değerlendirilmektedir. Bir taraftan robotların düşünce yapılarını tamamlayarak insanlar üzerinde hükümranlık kurma olasılığını gündeme taşıma gayretleri, diğer taraftan da teknolojik gelişmelerin insan zekâsını aşma ihtimali olmadığını dile getirip insan hayatını, yaşam konforunu ve toplumsal huzuru sağlamak için bu gelişmeleri kullanma gayreti insanoğlunun gündemini meşgul etmektedir. Bu düşünce tarzlarından özellikle ikincisi, geleceğin “süper akıllı toplumunu” oluşturma gayretlerinin temel anlayışını ve felsefesini oluşturmaktadır.
Teknolojik “nimetleri” insan faydasına sunma gayreti yeni toplumsal dönüşümlerin kapısını açacak ve insanlık her geçen gün bir önceki günü “tarih” olarak görmeye devam edecektir. Bu gelişmelere ülkemizin de kayıtsız kalması beklenemez. Bir sivil toplum kuruluşu olarak gelişmelere dikkat çekmek, dönüşümün gelişmesine katkı üretmek, dijital toplumun kendi manevi ve kültürel değerlerimiz ile barışık bir şekilde yürütülmesine destek vermek amacı ile YAPAY ZEKÂ özel sayısını çıkartmaya karar verdik. Çünkü günümüz toplumsal değişim ve dönüşümünün motoru bu teknolojidir. Bu teknoloji ile artık makineler hem insanlar ile hem de birbirleri ile konuşabilmektedir.Birlikte değerlendirmeler yapabilmekte ve kendi başlarına kimseye sormadan kararlar verebilmektedir. Gelişmeler her birimizin yanından bir dijital asistan ile yaşamımızı sürdürmek durumunda kalacağımıza işaret etmektedir. İnsanın yapabileceği her türlü davranışın bilişim modeli kurularak bilgisayarlar tarafından aynı davranışın tıpa tıp taklidini yapmak mümkün olabilmektedir.
İnsan zekâsının ürünü olan her türlü çalışma makinelere aktarılabilmekte ve makineler de insan gibi kararlar veren robotlara dönüşebilmektedir. Robotların yetenekleri ve deneyimleri her geçen gün artmakta ve elde edilen sonuçlar daha nitelikli robot üretme çalışmalarını tetiklemektedir. Öyle görünüyor ki, bugün insan tarafından gerçekleştirilen birçok davranış biçimi yarın robotlar tarafından gerçekleştirilecektir. İnsanlar ise bugün yaptıkları işleri bırakıp daha farklı işler ile yaşamlarına devam edecektir. Geçmişte olduğu gibi teknolojik imkânlar birçok mesleğiöldürecek ama insanoğlu kendisine yeni meslekler oluşturmanın yollarını bulacaklardır. Nasıl ki; semerci, nalbant, kalaycı, kondüktör, sütçü, süpürgeci, bileyci, urgancı, dabak, keçeci, esansçı, bakırcı, arzuhalci, macuncu gibi zamanının meslekleri tarih olmuş ise günümüzde de var olan öğretmenlik, şoförlük, sekreterlik, tercümanlık, postacılık, emlakçılık, kitapçılık, çiftçilik, vergi memurluğu gibi mesleklerde kaybolmaya yüz tutmuştur.
Süreç mühendisliği, bilgi mühendisliği, uzay mühendisliği, veri analisti, hologram tasarımcısı, davranış mühendisi, zeki ulaşım mühendisi, robot etik uzmanı gibi meslekler ise hayatımıza girmeyebaşlayacaktır. Prof. Pham tarafından yazılan makalede belirtildiği üzere profesör robotların dünyasına doğru kapıları aralamaktayız. İnsanların iş profilleri de haliyle bu gidişata paralel olarak yeni sistemler geliştirme, yeni davranışlar oluşturabilme ve yeni fonksiyonel niteliklere kavuşacak sistmeler üretebilme yönünde dönüşüme uğramaktadır. RFID teknolojileri, siber fiziksel sistemler, nesnelerin interneti, artırılmış gerçeklik, eklemeli imalat gibi teknolojilerin yapay zekâ ile bütünleştirilmesi neticesinde insanların yaşamlarını büyük oranda etkileyecek ve değerlendirecek sistemler geliştirilebilmektedir. Üstelik bu gelişmelerin hızı geçmişteki gelişmelerin de etkisi dikkate alındığında çok daha fazla olmaktadır. Bu sayımızda, ülkemizde ve dünyada yapay zekâ konusunda saygın, sözü geçer, önemli sistemler geliştirmiş olan akademisyen ve uzmanların görüş ve önerileri ile sürecin daha doğru anlaşılmasına katkı üretilmesi hedeflenmiştir.
Sunulun her makalede ilginç fikirler, farklı felsefi düşünceler ve anlayışlara rastlamak mümkündür. Okuyucuları bilgilendirmenin de ötesinde heyecanlandıran, okumaktan zevk alınacak bu çalışmalar hem bizlere yeni bakış açıları kazandıracak hem de yapay zekâ konusunda kafamızda olan birçok soruya cevap üretecektir.
Makaleleri ile görüşlerini bizler ile paylaşan tüm hocalarım ve uzman arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Ülkemizde ve yurt dışında kendi alanlarında uzmanlıkları ile bilinen, yoğun programlarına rağmen vakit ayırıp Mimar ve Mühendis Dergisi için makale kaleme alan hocalarımıza tek tek şükranlarımı ifade etmek isterim. Diğer yandan böyle önemli bir konuyu, çok derli toplu bir şekilde bir araya getiren ve derginin basılması ve hazırlanmasında emeği geçen tüm arkadaşlarımı da candan kutluyorum.
Yazar: MMG Genel Başkanı Osman BALTA