Cumartesi Buluşmaları kapsamında MMG Ankara Şubesi toplantı salonunda 16 Mart 2019 Cumartesi günü saat 14.00’te başlayan “Vizyon 2053 Enerji ve Teknoloji” başlıklı toplantıya yüksek katılım sağlandı.
MMG Ankara Şubesi’nin konuğu Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Malzeme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Medikal Metroloji Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Güven Çankaya oldu.
MMG Ankara Şube Başkanı Abdurrahman Çeliker ve Yönetim Kurulu Üyelerinin, MMG Ankara Şubesi üye ve dostlarının bir araya geldiği toplantıda Prof. Dr. Güven Çankaya, Türkiye’nin gelecekte enerji ve teknoloji alanlarında nerede olmasının beklendiğini ve bu amaç için neler yapılması gerektiğini anlattı.
“Cumhuriyetimizin 100. yılında, Atatürk’ün işaret ettiği muasır medeniyet seviyesine ulaşma hedefi doğrultusunda bilim ve teknolojiye hakim, teknolojiyi bilinçli kullanan ve yeni teknolojiler üretebilen, teknolojik gelişmeleri toplumsal ve ekonomik faydaya dönüştürme yeteneği kazanmış bir “refah toplumu” yaratmak hedef olarak belirlenmiştir.” şeklinde 2023 vizyonuna atıfta bulunan Prof. Dr. Çankaya, hedef doğrultusunda ülke olarak yapılan büyük çalışmaların her birinin bir adım olduğunu ve Türkiye’nin adım atan değil koşan bir ülke olma yolunda büyük ilerleme kaydettiğini ifade etti.
Türkiye’nin bilim ve teknoloji alanında mevcut konumunun saptanması, dünyada bilim ve teknoloji alanındaki uzun dönemli gelişmelerin belirlenmesi, Türkiye’nin 2023 hedefleri bağlamında, bilim ve teknoloji taleplerinin tespit edilmesi, bu hedeflere ulaşılabilmesi için gerekli stratejik teknolojilerinin saptanması, bu teknolojilerin geliştirilmesi ve/veya edinilmesine yönelik politikaların önerilmesi gibi çalışmaların “Vizyon 2023 Projesi” kapsamında planlandığını kaydeden Prof. Dr. Çankaya, Vizyon 2023 Projesi’nin alt projelerini; ARBİS “Araştırıcılar Envanteri”, TARABİS “Ulusal ARGE Altyapısı”, Ulusal Teknoloji Envanteri Projesi “Teknolojik Yetenek”, Teknoloji Öngörü Projesi şeklinde sıraladı.
Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikaları kapsamında 2003-2023 Strateji Belgesi!ndeki başlıkları; 2023 Türkiye Vizyonu, Vizyonu Destekleyecek Sosyo-Ekonomik Hedefler, Hedeflere Ulaşmak için Yetkinlik Kazanmamız Gereken Öncelikli Teknolojik Faaliyet Konuları, Strateji Teknoloji Alanları, Bilim ve Teknoloji Stratejisi olarak sıralayan Prof. Dr. Çankaya, Vizyonu destekleyecek teknolojik faaliyet konularını; Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Biyoteknoloji ve Gen Teknolojileri, Nanoteknoloji, Mekatronik, Üretim Süreç ve Teknolojileri, Malzeme Teknolojileri, Enerji ve Çevre Teknolojileri, Tasarım Teknolojileri şeklinde sıraladı.
Ulusal Bilim ve Teknoloji Stratejisi Politikası’nın siyasal sahiplenme ve toplumsal farkındalık ile güvence altında olabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Çankaya, istikrar için iktidarların uzun süreli olması gerektiğine dikkat çekti. “2023 yılında; Türkiye’nin dünyanın ilk 10 ekonomisi arasına girmesi, ihracatın 500 milyar dolara çıkarılması, GSYH’nın 2 trilyon dolara, kişi başına gelirin 25 bin dolara yükseltilmesi, iş sizlik oranının yüzde 5’e düşürülmesi, enflasyon oranlarının kalıcı bir biçimde düşük ve tek haneli rakamlara indirilmesi hedeflenmektedir” diye konuşan Prof. Dr. Çankaya, bilim ve teknoloji alanında en alttan en üste doğru iyi bir organizasyonun çok önemli olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin mevcut bilim ve teknoloji ekositemine değinen Prof. Dr. Çankaya, “Hiyerarşik bir sistem yok. En üst siyasi iradenin yansıtıldığı mekanizma yok. Kurumlar arasında görev paylaşımı ve koordinasyon yok. Ayrıca kamu kaynaklarının ekonomik faydaya dönüşmesini sağlayan mekanizmalardan bahsedemeyiz. Bilim ihmal edilmiş, sadece ürün geliştirmeye önem verilmiş. Verimsizlik, aynılık, denetimsizlik mevcut. Sonuç olarak; yetersiz başarı, kaynak israfı, refah eksikliği, işsizlik, savunma ve kritik teknolojilerde dışa bağımlılık kaçınılmaz oluyor” dedi.
Dünyada lider ülkelerin firmalarının kendi alanlarında lider olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Çankaya, dünyanın en değerli 500 şirketin arasında hiç Türk olmadığını hatırlattı. Prof. Dr. Çankaya ayrıca en büyük telefon şirketlerinin telefon parçalarını kendi ülkeleri yerine Çin, Vietnam gibi iş gücü ucuz ülkelerde ürettirdiklerini, iyi bir entegrasyon ile ürünlerini yerli olarak dünyaya pazarladıklarını kaydetti.
Teknolojik gelişmişliğin bir ölçüsünü de alınan patentler olarak değerlendiren Prof. Dr. Çankaya; Sony, Apple, Huawei, LG, Samsung gibi dünya devlerinin sahibi olan Japonya, ABD, Çin, Güney Kore, gibi ülkelerin yüz binlerce patente sahip olduğunu aktardı.
Prof. Dr. Çankaya ayrıca Türkiye’de 1995’ten 2015’e kadar gerçekleşen patent başvurularında yabancıların Türklerin iki katından daha fazla olduğuna dikkat çekti. Dünyanın hızla değiştiğini belirten Prof. Dr. Çankaya, günümüzde 1 yılını doldurmamış bir teknolojinin eski sayılabildiğini belirtti. Sorgulayarak, ilişkilendirerek ve sonucu doğrulayarak bilgiye ulaşıldığını ifade eden Prof. Dr. Çankaya, “21. yüzyıl mesleklerine baktığımızda bugün bilinen mesleklerin %60’ının önemini yitireceği, yerine bugün bilinmeyen yeni mesleklerin ortaya çıkacağı öngörülmektedir. Bu meslekler STEM [Fen (Science), Teknoloji (Technology), Mühendislik (Engineering) ve Matematik (Mathematics)] alanlarına ait mesleklerdir.” dedi.